Jullie zijn al even samen. Jullie Netflix-accounts zijn al lang gedeeld, de tandpasta is gemeenschappelijk bezit en als iemand vraagt wie er kookt, zeg je automatisch “wij”. En dan komt het moment: je doet samen belastingaangifte. Niet omdat het móet, maar omdat je fiscale partners bent. Wat dat inhoudt? En wat daar de voordelen (en nadelen) van zijn? Tijd om daar eens lekker nuchter naar te kijken, met een kop koffie (of wijn, we oordelen niet).
Wat is een fiscaal partnerschap eigenlijk?
Oké, rewind. Fiscaal partners zijn twee mensen die volgens de Belastingdienst een financiële eenheid vormen. Dat klinkt heel romantisch, maar het is vooral handig voor de aangifte inkomstenbelasting. Als fiscaal partners mag je samen jullie gezamenlijke inkomsten en aftrekposten verdelen zoals dat voor jullie het gunstigst uitpakt. Denk aan de hypotheekrenteaftrek, zorgkosten, giften en het vermogen in box 3. Maar het gebeurt dus niet pas bij trouwen of een geregistreerd partnerschap– samen een koopwoning hebben, een kind, of allebei op hetzelfde adres ingeschreven staan en een samenlevingscontract hebben – als officieel afgesloten bij een notaris, kan al genoeg zijn. Dus ja, je kunt zomaar ‘per ongeluk’ fiscale partners zijn.
De voordelen: team belastingvoordeel
Laten we beginnen met de pluspunten, want die zijn er echt. Fiscale partners mogen bijvoorbeeld samen hun gezamenlijke inkomsten en aftrekposten verdelen. En die verdeling mag je zo kiezen dat het voor jullie het gunstigst uitpakt. Stel dat jij degene bent met het hogere inkomen en je partner werkt parttime of studeert nog – dan kun je bepaalde aftrekposten, zoals de hypotheekrente, toewijzen aan jou. Zo haal je meer belastingvoordeel uit dezelfde situatie. Slim huishouden dus, maar dan op belastingniveau.
Ook als je wat hebt opgebouwd – spaargeld, crypto, beleggingen – komt het fiscaal partnerschap van pas. In box 3 betaal je belasting over vermogen boven een bepaald bedrag. Door je vermogen slim te verdelen, kun je samen onder die grens blijven of in elk geval minder belasting betalen. En dan is er nog het praktische voordeel: je hoeft maar één gezamenlijke aangifte in te vullen. Geen gedoe met dubbele inlogcodes en losse berekeningen. Gewoon samen, net als de afwas en het Netflix-abonnement.
Maar let op: het is niet altijd feest
Toch is niet alles rozengeur en belastingvoordeel. Want fiscaal partnerschap betekent ook dat jullie financieel aan elkaar gekoppeld zijn. De Belastingdienst kijkt naar jullie als één geheel, wat gevolgen kan hebben voor toeslagen zoals huur- of zorgtoeslag. Ontvangt één van jullie een uitkering of toeslag, dan kan het inkomen van de ander ervoor zorgen dat je minder krijgt – of zelfs helemaal niets meer. En dat is een onaangename verrassing als je dacht slim bezig te zijn.
Bovendien teken je samen voor de belastingaangifte. Dat klinkt onschuldig, maar stel dat je partner een foutje maakt of bewust iets weglaat – dan ben jij daar ook verantwoordelijk voor. Ineens ben je niet alleen elkaars partner in de liefde, maar ook in fiscale aansprakelijkheid (klinkt toch net wat minder romantisch). En dat vraagt om vertrouwen. Hetzelfde geldt voor schulden of beslag op inkomen: soms telt de Belastingdienst jullie financiële situatie als geheel mee, ook als jij je geldzaken altijd keurig gescheiden houdt.
En als je uit elkaar gaat?
Wat als het misgaat? Als jullie uit elkaar gaan, blijf je soms tóch nog het hele belastingjaar fiscaal partners, zolang je nog op hetzelfde adres staat ingeschreven. Onhandig als je net de Airfryer hebt verdeeld en een Spotify-break-up-playlist hebt gemaakt. Dan moet je dus alsnog samen uitvogelen wie welk aftrekvoordeel krijgt. Het is een beetje de fiscale variant van: “Wie houdt de kat?”
Wanneer is het slim om geen fiscale partners te zijn?
Dat hangt af van jullie situatie. Als jullie allebei een laag of vergelijkbaar inkomen hebben, geen eigen woning en geen vermogen, dan levert fiscaal partnerschap weinig voordeel op. Sterker nog, het kan je toeslagen kosten. In die gevallen is het soms juist handiger om fiscaal apart te blijven. En ja, dat kan dus ook: niet elk samenwonend stel is automatisch fiscaal partner. De regels zijn precies – en de gevolgen ook.
Conclusie: liefde is mooi, maar fiscaliteit vraagt beleid
Fiscale partners worden is een beetje zoals samenwonen: in het begin denk je “leuk en handig”, maar je moet er wel allebei je best voor doen om ‘t te laten slagen. Weet waar je aan begint, en check vooral goed of het voor jullie werkt – niet alleen emotioneel, maar ook financieel.
Heb je twijfels? Vraag advies. De Belastingdienst heeft er een hele pagina aan gewijd om te kunnen checken of je wel of geen fiscale partners bent. En een goede adviseur kan precies voorrekenen wat voor jullie het slimst is. Want samen belastingvoordeel pakken – dát is pas modern romantisch.
Lees nog meer blogs over belasting
