Burn-out voorkomen? Expert Diede Bouma geeft tips (waar je écht iets aan hebt)

Home > Carrière > Tips om een burn-out te voorkomen! 

Burn-outs zijn booming. Niet in de leuke zin, helaas. Het aantal geregistreerde burn-outs is de afgelopen jaren met meer dan 30% gestegen, vooral onder jonge professionals tussen de 20 en 35 jaar. Eén op de vijf werkenden voelt zich structureel overbelast. En ja, sociale media, prestatiedruk en 24/7 bereikbaar zijn maken het er echt niet beter op.

Bij YoungFinance zien we hoe veel jonge professionals hun geldzaken al goed op orde hebben, maar diezelfde aandacht nog niet altijd aan hun mentale gezondheid besteden. En laten we eerlijk zijn: een gezonde carrière begint met een volle batterij, niet alleen met een volle bankrekening.

The Recharge Club

Diede Bouma richtte samen met Maroeska Bakker The Recharge Club op: hét platform dat wil voorkomen dat de volgende generatie al aan het begin van hun carrière op een burn-out afstevent. “Als ik terugdenk aan mijn beginjaren in het werkveld, zie ik mezelf nog staan: vol energie, met die frisse let’s go!-blik. Wat ik toen nog niet wist, is dat je jezelf in die fase eigenlijk nog helemaal niet kent. Je komt van school, hebt gestudeerd, en ineens moet je dealen met samenwerken, hiërarchie, targets, KPI’s. Dat is nogal wat.”

Tijdens corona werd Diede moeder. “De wereld stond op z’n kop, en mijn leven erbij. Toen voelde ik pas echt: wauw, ik heb zó hard gewerkt. Misschien wel iets te hard. Corona hield mij een spiegel voor. Ik dacht: dit is niet vol te houden. En toen ik om me heen keek, zag ik dat ik daarin niet alleen was. Zo veel jonge mensen zaten op hun tandvlees.” Dat was het begin van The Recharge Club.

We spraken Diede over hoe je een burn-out kunt herkennen, je energie beter kunt managen en welke strategieën wél werken. Dus voor alle young professionals die al goed bezig zijn met hun financiën, maar minder met hun mentale gezondheid, wil Diede een aantal tips geven. Zo voorkom je als startende carrièretijger een burn-out. Let’s go!

Burn-out probleem: we staan altijd ‘aan’

Volgens Diede ligt het probleem niet zozeer bij bepaalde generaties, maar bij de tijd waarin we leven. Laten we daarom vooral het idee van ‘luie GenZ’ers’ heel snel achter ons laten. Ze legt uit dat zij bij The Recharge Club juist praten over levensfasen. “Want ja, starters van nu hebben dezelfde onzekerheden als starters van dertig jaar geleden. Alleen: de wereld van nu is zó anders. Alles gaat sneller, we vergelijken ons met iedereen, wereldwijd. En vroeger ging je na werk gewoon naar huis en was je klaar. Nu loopt werk door in je telefoon, je appjes en je hoofd. Dus grenzen bewaken moet je tegenwoordig écht leren.”

Burn-out trigger: we zijn bang geworden voor stress

Hoe Diede een burn-out zou uitleggen aan iemand die dat nooit heeft meegemaakt?
“Wat wij veel zien is dat jonge mensen bang zijn geworden voor stress. En dat terwijl stress op zich niet slecht is. Het is juist een drijfveer om te groeien. We hebben die stress nodig om nieuwe dingen te leren of iets spannends aan te gaan. Maar omdat burn-outs zoveel aandacht krijgen, zijn we soms bang om überhaupt spanning te voelen.”

Binnen The Recharge Club gebruiken ze daarom een metafoor: de batterij. “We vragen altijd: hoe zit je batterij erbij? Groen, geel, oranje of rood? Mensen herkennen groen en rood meestal wel, maar oranje en geel vinden ze lastig. Terwijl dáár vaak het verschil zit!’

“Wat belangrijk is om te onthouden,” zegt Diede, “is dat als je even die rode batterij aanraakt, dat niet meteen betekent dat je kapot bent of dat je er niet meer uitkomt. Het hoort bij het leven dat je af en toe in het rood schiet. We hebben allemaal periodes waarin het druk is of waarin we te veel willen. Zolang je daarna weer oplaadt, is dat helemaal oké.” 

“Je systeem is gemaakt om te herstellen, maar dat lukt alleen als je luistert naar de signalen die je lichaam geeft. Een trillend ooglid, een kort lontje, moeite met slapen of steeds een hoge ademhaling: het zijn allemaal kleine seintjes. Niet om in paniek van te raken, maar om even bewust te checken: wat heb ik nu nodig? Want de kracht zit ’m niet in nooit in het rood gaan, maar in weten hoe je er weer uitkomt.”

Hoe trek je op tijd aan die bel dan?

“Een van onze trainers zei dat ooit zó mooi: op de werkvloer zegt iedereen ‘trek op tijd aan de bel’. Maar toen zij zelf in een burn-out raakte, dacht ze: waar ís die bel dan? Je ziet niemand om je heen eraan trekken, dus je gaat zelf ook maar door.”

Wanneer is dan het moment om aan de bel te trekken, vraag ik haar. “Dat hangt er echt vanaf,” zegt ze. “Het begint met jezelf leren kennen. Kun je voelen of iets tijdelijk is, bijvoorbeeld tijdens een drukke week of bij een spannende presentatie, of iets wat structureel is geworden? Drie maanden lang hoog in je ademhaling zitten, dát is iets om serieus te nemen. Maar het is niet zo dat je bij elk signaaltje alarm moet slaan. Het gaat erom dat jij de signalen bij jezelf kunt herkennen en in charge blijft.”

Voorkom een burn-out tip 1: Wees niet bang om lui te lijken

Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik hoor vaak dat Gen Z’ers minder ambitieus zij en dat ze ‘minder willen werken’. “Dat is echt een misverstand,” zegt Diede meteen. “Uit onderzoek blijkt juist dat jonge mensen méér werken dan vroeger. Alleen: ze willen het op een duurzame manier doen. En dat is niet lui, dat is verstandig.”

Voor freelancers of jonge professionals die moeite hebben met grenzen stellen, heeft ze een simpele richtlijn. “Wij zeggen altijd: stel jezelf drie vragen. Kan ik het veranderen? Kan ik het niet veranderen, maar wel accepteren? Of moet ik stoppen? Dat zijn de drie opties. En ja, dat zijn grote vragen. Maar ze helpen je wel om regie te houden.”

Voorkom een burn-out tip 2: Doe iets dat bij je past

Ik vraag haar wat ze vindt van populaire ‘selfcare hacks’ of ‘quick fixes’, zoals yoga, breathwork en journaling. “Het is geen onzin,” zegt ze. “Maar het werkt niet voor iedereen hetzelfde. Wat wij veel zien, is dat het onderdeel wordt van een to-do lijstje. Dan heb je een drukke dag, en denk je: ik moet óók nog naar yoga, óók nog journallen. En dan kost het energie in plaats van dat het iets oplevert.”

De sleutel, zegt ze, is jezelf leren kennen. “Voor de één werkt yoga, voor de ander zangles, of schilderen, of hyrox. Zolang je er maar van oplaadt. Het gaat er niet om wát je doet, maar of het je batterij vult of leegtrekt.”

Buiten jouw comfort zone zit groei

Met The Recharge Club wil Diede jonge professionals leren dat je nog steeds ambitieus kan zijn, zonder dat je carrière alle energie uit je zuigt. “Onze missie is om jongeren de start te geven die wij zelf hadden willen hebben.

 In ons In Charge-programma leer je wie je bent, waar je energie van krijgt en hoe je met stress omgaat. Maar we werken ook met werkgevers, want we vinden het nét zo belangrijk dat organisaties snappen hoe ze met jonge mensen kunnen samenwerken. Wij maken organisaties ‘next gen ready’.”

Een burn-out levert ook iets op

Gek genoeg brengt een burn-out niet alleen ellende, maar vaak ook juist een heleboel helderheid. Daarmee willen we natuurlijk niet zeggen dat een burn-out goed voor je is. Nee, nee, in tegendeel. Maar mocht je er al inzitten: weet dan dat dit niet betekent dat je nooit meer super ambitieus kan zijn in de rest van je carrière. “Wat ik zie,” zegt Diede, “is dat ze daarna veel scherpere keuzes maken. Ze weten beter wat ze belangrijk vinden. Ze kiezen bewuster hun vrienden, hun tijd, hun energie. Ze zeggen vaker nee. En de relaties die ze overhouden zijn waardevoller. Een burn-out maakt je vaak duidelijker in wie je bent en waar je echt voor wilt gaan.”

Voorkom een burn-out tip 3: Niks mis met de stretchzone

Ze sluit af met een laatste tip – eentje die we allemaal kunnen gebruiken. “Aan het begin van je carrière weet je vast al veel, maar je hebt ook veel te leren,” zegt Diede. “En leren betekent regelmatig uit je comfortzone stappen, want dáár zit de groei. Dat voelt niet altijd leuk of relaxed, maar een beetje spanning hoort erbij.” 

In haar trainingen gebruikt ze vaak een simpel model: je comfortzone is veilig en bekend, daarbuiten ligt de stretchzone – de plek waar je leert en ontwikkelt – en daarbuiten pas de panic zone. “Het is goed om af en toe in die stretchzone te zitten, iets te doen wat je spannend vindt. Maar als je bij elk ongemak meteen op de rem trapt, belemmer je je eigen groei.”

Volgens Diede gaat het erom dat je leert herkennen in welke zone je zit. “Ongemak is niet hetzelfde als paniek,” legt ze uit. “In die panic zone voel je dat iets echt niet goed voor je is en dat kost enorm veel energie. Zit je daar te lang, dan loop je leeg. Maar lichte spanning omdat je iets nieuws probeert? Dat is juist gezond. Dat betekent dat je groeit.”

Met deze tips kun je die burn-out lekker voorblijven. Dus zet ‘m op, carrièretijger! En vergeet je financiën niet goed op orde te hebben, want minder stress om geld betekent gewoon ook meer rust in je hoofd. Win-win, toch?

Lees nog meer blogs over carrière