De meeste mensen solliciteren na hun studie bij een bedrijf, en dat is logisch – je moet ervaring opdoen. Het is super leerzaam om je eerste stappen in de arbeidsmarkt te zetten onder de warme deken van een stabiel bedrijf. Maar er is ook een andere optie: je kunt ervoor kiezen om als zelfstandige zonder personeel (ZZP) aan de slag te gaan. Er zijn duidelijke verschillen tussen werken als ZZP’er en in loondienst. In dit artikel leggen we je de verschillen uit om je te helpen met de juiste keuzes tijdens je carrière.
1. Tijd
Als werknemer heb je meestal vaste werkdagen en -tijden. Je komt binnen, doet je werk, en sluit de dag af. Zo’n gestructureerde werkomgeving geeft ritme, en dat is fijn als je daar lekker op gaat.
Als ZZP’er is dit anders: jij bepaalt hoe je je tijd indeelt. Je werkt voor verschillende opdrachtgevers en hebt deadlines, maar hoe je je tijd tot die deadlines inricht, is helemaal aan jou. Freedom! En het leuke is: je kunt afhankelijk van je werk ook nog eens zelf kiezen wáár je werkt. Wacht echter nog even met het boeken van je ticket naar Bali, want een zelfstandig bestaan kent uitdagingen. De keerzijde van dit gegeven is bijvoorbeeld dat de lijn tussen privé en werk erg dun wordt, omdat je zelf je tijden bepaalt en ‘s avonds dus nog kunt besluiten om ‘even’ iets af te maken.
2. Geld
In loondienst krijg je elke maand een vast salaris, vakantiegeld en soms zelfs een 13e maand of bonus. Zekerheid dus, en weinig financiële zorgen. Rust in je hoofd, en dat geldt niet alleen wat betreft je salaris nu, maar ook voor de toekomst daar sommige werkgevers meebetalen aan je pensioen.
ZZP’ers bepalen hun eigen uurtarief op basis van ervaring en vaardigheden. Dit kan leiden tot een goed inkomen, vaak beter dan in loondienst, maar er komt ook een hoop verantwoordelijkheid bij kijken. Zo moet je zelf op zoek naar opdrachten. Een garantie op inkomsten is er dus niet altijd, en dit maakt dat je inkomen per maand kan variëren. Niet precies weten wat je iedere maand gaat verdienen, en dus ook niet zeker weten of je wel kunt sparen voor een weekendje weg, daar moet je tegen kunnen.
3. Randzaken
Als werknemer worden randzaken, zoals pensioenopbouw , verzekeringen en loonheffing allemaal door je werkgever geregeld. Die administratieve rompslomp hoef je dus zelf niet te doen. Daarnaast word je doorbetaald als je ziek bent en bieden bedrijven vaak leuke extra’s zoals een fietsplan, abonnement op de sportschool of telefoonvergoeding. Best relaxed en een fijn voordeel van werken bij een bedrijf.
ZZP’ers moeten alles, maar dan ook echt álles zelf regelen. Denk aan je pensioenopbouw, verzekeringen en belastingaangifte to name a few. Dit kost tijd en geld (mits je het uitbesteedt en komt bij het andere werk dat je waarschijnlijk wél met plezier doet. Een van de belangrijkste dingen van het zelfstandig ondernemerschap is je financiële verantwoordelijkheid. Naast dat je volledig in je eentje je pensioenpot voor later moet zien te vullen, moet je ook aan het einde van het jaar inkomstenbelasting afdragen. Afhankelijk van je omzet, moet je tussen de 36,97% en 49,50% afdragen aan de belastingdienst. Dat houdt in dat je het hele jaar al rekening moet houden, dat een groot (!) deel van je inkomen nog aan de belasting betaald moet worden. Geef dit geld dus nóóit van tevoren uit, maar reserveer het! Belastingschulden wil je niet, dan ben je echt flink de klos. Een grote verantwoordelijkheid dus!
4. Verantwoordelijkheid
Als ZZP’er geniet je van veel vrijheid: je kunt werken waar je maar wilt en je agenda zelf indelen. Dat klinkt als de ultieme droom, maar die vrijheid heeft ook een keerzijde. Het kan soms best eenzaam zijn, zeker als je er zelf niet actief voor zorgt om sociale contacten op te zoeken. Tip: overweeg een flexkantoor, maak connecties met andere ZZP’ers of vraag of je af en toe op kantoor bij een klant mag werken. Zo heb je toch wat gezelligheid om je heen en blijf je gemotiveerd.
In loondienst is het vaak net even anders. Veel bedrijven organiseren gezellige vrijdagmiddagborrels, leuke bedrijfsuitjes en je hebt altijd collega’s om je heen. Maar, de andere kant is dat je vaker ‘aan’ moet staan en soms verplicht deelneemt aan activiteiten waar je misschien niet altijd zin in hebt. Die verplichte meetings of teambuildinguitjes kunnen soms best vermoeiend zijn, vooral als je eigenlijk liever vrijdagavond op de bank had willen netflixen met je situationship.
5. Ontwikkeling
Bij sommige bedrijven is je carrièrepad vaak al uitgestippeld, vooral als je een specifieke expertise hebt, zoals bij consultancies. Je hebt vaak een manager die je daarbij helpt, en je kunt binnen de organisatie bespreken hoe je wilt groeien. Collega’s en de organisatie staan klaar om je te ondersteunen.
Als ZZP’er ligt je pad helemaal open. Jij bent de baas over je eigen carrière en bepaalt zelf welke richting je op wilt. Dit betekent dat je proactief moet zijn en zelf stappen moet zetten, zoals het leggen van nieuwe contacten en het grijpen van kansen die op je pad komen. Je leert vooral door te doen. Daarnaast ben je zelf verantwoordelijk voor je ontwikkeling, zoals het volgen van cursussen en workshops. Dit betekent dat je zelf tijd en geld moet vrijmaken om jezelf te blijven verbeteren. Bij een werkgever wordt dit vaak voor je geregeld, met opleidingsbudgetten en workshops, omdat jouw groei ook in hun belang is.
Conclusie
Zie de verschillen tussen werken in loondienst en als ZZP’er als een reis. Als werknemer kies je voor een georganiseerde groepsreis: de route, overnachtingen en maaltijden zijn allemaal voor je geregeld. Je hoeft alleen maar te genieten en te volgen. Als ZZP’er ga je voor een solo avontuur: je bepaalt zelf de bestemming, plant de route en regelt je eigen overnachtingen. Het vraagt meer voorbereiding en verantwoordelijkheid, maar het geeft je ook de vrijheid om je eigen pad te kiezen en unieke ervaringen op te doen.
Lees meer blogs over je carrière
